Ignacy Jan Paderewski Urodził
się 18 listopada 1860 r. w Kuryłówce na Podolu w zaborze rosyjskim, w
rodzinie administratora majątków ziemskich. Uzdolniony muzycznie, początkowo
pobierał naukę gry na fortepianie pod kierunkiem nauczycieli domowych. W 1872
r. rozpoczął studia w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu
w 1878 r. pozostał w Instytucie jako nauczyciel gry na fortepianie. Od 1881 r.
kontynuował studia w Berlinie, a następnie w Wiedniu. W marcu 1888 r. zagrał
koncert w paryskiej Salle Erard, który zapoczątkował jego wielką karierę
pianisty i występy w prawie wszystkich krajach Europy i obu Ameryk, a także w
Afryce Południowej i Australii. Początek jego działalności polityczno-społecznej
wiążę się z odsłonięciem w 1910 r. w Krakowie Pomnika
Grunwaldzkiego, którego był fundatorem. W czasie I wojny światowej działał
w Generalnym Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, założonym przez Henryka
Sienkiewicza w styczniu 1915 r. w Vevey w Szwajcarii.
W lutym 1915 r. wyjechał ze Szwajcarii i poprzez Francję, a następnie
Wielką Brytanię dotarł do Stanów Zjednoczonych. W USA prowadził bardzo
aktywną działalność na rzecz niepodległości Polski. Zorganizował ponad
300 spotkań połączonych z koncertami, na których przemawiał i zachęcał
do udzielania pomocy walczącym o wolność Polakom. Dzięki osobistym wpływom
dotarł do prezydenta Thomasa Woodrowa Wilsona, przekonując go do
wsparcia sprawy polskiej. W styczniu 1917 r. przedstawił mu memoriał dotyczący
konieczności odbudowy niepodległego państwa polskiego. Odegrał ogromną rolę
w pozyskaniu Polonii amerykańskiej dla stanowiska prokoalicyjnego, które
zaowocowało blisko 30 tys. ochotników, którzy z USA dotarli do Armii
Polskiej we Francji. 28 sierpnia 1917 r. wszedł w skład Komitetu Narodowego
Polskiego w Paryżu, zostając jego przedstawicielem w Stanach Zjednoczonych. W
dużej mierze przyczynił się do tego, że w ogłoszonym 8 stycznia 1918 r. orędziu
prezydenta T. W. Wilsona do Kongresu Stanów Zjednoczonych znalazł się punkt
dotyczący odbudowy niepodległej Polski. Istotną rolę odegrał także w
przyjęciu 3 czerwca 1918 r. deklaracji, w której Wielka Brytania, Francja i Włochy
uznawały powstanie zjednoczonej i wolnej Polski za warunek sprawiedliwego i
trwałego pokoju w Europie.
25 grudnia 1918 r. Paderewski przybył do Gdańska na pokładzie
brytyjskiego krążownika „Concord”. Następnego dnia przyjechał do
Poznania. Jego wizyta wywołała wielką patriotyczną manifestację,
przyczyniając się do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. 16 stycznia 1919 r.
powołany został przez Józefa Piłsudskiego na stanowisko prezesa Rady
Ministrów oraz jednocześnie ministra spraw zagranicznych i delegata polskiego
na konferencję pokojową w Paryżu. W imieniu Polski 28 czerwca 1919 r. złożył
podpis pod Traktatem Wersalskim. 9 grudnia 1919 r. ustąpił z funkcji
premiera. W styczniu 1920 r. wyjechał do Szwajcarii. Nadal jednak reprezentował
Polskę, będąc m.in. delegatem przy Radzie Ambasadorów i delegatem do Ligi
Narodów. W 1921 r. opuścił Europę i udał się do USA. Utrzymywał kontakty
z Chrześcijańsko-Narodowym Stronnictwem Ludowym, a także wspierał finansowo
założoną z jego funduszy w 1920 r. „Rzeczpospolitą”, którą redagował
Stanisław Stroński. W 1924 r. sprzedał wspomniany dziennik i na pewien czas
wycofał się z aktywnej działalności politycznej. W latach trzydziestych
zaangażował się w proces jednoczenia sił opozycyjnych wobec rządów
sanacji. W swojej willi w szwajcarskim Morges spotykał się m.in. z
Wincentym Witosem, gen. Władysławem Sikorskim i gen. Józefem Hallerem, stając
się jednym z inicjatorów powstania tzw. Frontu Morges. W 1937 r. poparł ideę
zjednoczenia Narodowej Partii Robotniczej, Chrześcijańskiej Demokracji i Związku
Hallerczyków w ramach Stronnictwa Pracy. Po wybuchu drugiej wojny światowej
objął przewodnictwo powstałej w grudniu 1939 r. we Francji Rady Narodowej RP.
W sierpniu 1940 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych, szukając ponownie
pomocy dla Polski. Zmarł 29 czerwca 1941 r. w Nowym Jorku. Pochowano go na
cmentarzu wojskowym Arlington w Waszyngtonie. W 1992 r. jego prochy zostały
sprowadzone do Polski i złożone w Archikatedrze św. Jana w Warszawie. Ignacy
Paderewski odznaczony był m.in. Wielką Wstęgą Orderu Orła Białego, Wielką
Wstęgą Orderu Polonia Restituta i pośmiertnie Krzyżem Orderu Wojennego
Virtuti Militari.
źródło: www.dzieje.pl |